Kariery zawodowe doby transformacji kulturowych. Pytania o poradnictwo

The article focuses on presenting the specific features of vocational careers among Poles that are an outcome of globalisation and cultural transformations, combined with the system and economic  transformations for which 1989 was a turning point. It selectively analyses the social and  cultural reality that defines a perspective of personal perception of the market reality. The article identifies various (existing and new) vocational career patterns that are specific for people currently active in the labour market. References are also made to a potential role of vocational guidance (career guidance) during the structuring by individuals of their careers. There were emphasised the dilemmas of the vocational guidance theory and practice that are related to the specificity of “unstable” modernity where questions are asked about career sense and planning possibilities, how much assistance should be provided to have one’s career accomplished, or whether various assistance forms (e.g. coaching, mentoring, counselling) are necessary and effective.

Tekst artykułu koncentruje się na ukazaniu specyfiki karier zawodowych Polaków, będącychefektem procesów globalizacji i przemian kulturowych, a także transformacji ustrojowo-gospodarczych,dla których cezurę czasową stanowił rok 1989. W artykule selektywnie zanalizowano realiaspołeczno-kulturowe definiujące perspektywę personalnego postrzegania rzeczywistości rynkowej.Wskazano na zróżnicowane (dotąd obecne i nowe) wzorce karier zawodowych charakterystycznedla osób funkcjonujących obecnie na rynku pracy. Odwołano się także do potencjalnej roli poradnictwazawodowego (poradnictwa kariery) w procesie konstruowania przez jednostkę kształtu swojejkariery. Wyeksponowano wątek dotyczący dylematów teorii i praktyki tego poradnictwa związanychze specyfiką „płynnej” nowoczesności, w której rodzą się pytania o sens i możliwości planowaniakariery, zakres pomocy w jej realizacji, wreszcie o konieczność zastosowania i efektywnośćzróżnicowanych form tego pomagania (np. coaching, mentoring, poradnictwo).