Ewaluacja wyników projektu promocji zdrowia pracowników szkół promujących zdrowie

Wstęp Przedstawiono wybrane wyniki ewaluacji 3-letniego projektu „Promocja zdrowia pracowników szkół promujących zdrowie” oraz osiągnięcia i trudności w jego wdrażaniu. Materiał i metody W 21 szkołach zbadano 644 nauczycieli i 226 pracowników niepedagogicznych. Opracowano 2-częściowy model ewaluacji wyników. Zastosowano metodę sondażu i autorskie kwestionariusze ankiet. Wyniki Większość nauczycieli i pracowników niepedagogicznych podała, że w czasie 3 lat nastąpiły korzystne zmiany w poziomie ich wiedzy o zdrowiu i zachowaniach zdrowotnych (62–93% badanych) oraz w środowisku fizycznym i społecznym szkoły (50–92%). Częściej zmiany te wymieniali nauczyciele. Większość pracowników (około 80%) deklarowała pozytywny stosunek do projektu, ale tylko 20% oceniło swoje zaangażowanie w jego realizację jako duże. Około 90% badanych uważało, że działania na rzecz promocji zdrowia powinny być kontynuowane. Według liderów projektu największą trudnością były: zmotywowanie pracowników, zwłaszcza niepedagogicznych, do działań na rzecz zdrowia własnego i instytucjonalnego, a także niewystarczające wsparcie i brak środków finansowych. Wnioski Wyniki projektu można uznać za satysfakcjonujące. Świadczą one o możliwości inicjowania w szkołach działań w zakresie promocji zdrowia pracowników. Warunkiem ich skuteczności jest motywacja i aktywne uczestnictwo pracowników oraz wsparcie ze strony dyrekcji szkoły i środowiska lokalnego. Istnieje potrzeba przygotowania szkolnych liderów w zakresie promocji zdrowia dorosłych oraz pozyskanie dla niej sojuszników wśród twórców polityki oświatowej, przedstawicieli administracji szkolnej, uczelni kształcących nauczycieli i związków zawodowych. Med. Pr. 2016;67(2):187–200

Background This article presents selected outcomes of a 3-year project “Health promotion of school staff in health-promoting schools,” as well as the achievements and difficulties in its implementation. Material and Methods The research was conducted on 644 teachers and 226 members of non-teaching staff in 21 schools. The method involved opinion poll and authored questionnaires. A 2-part model of outcome evaluation was developed. Results Most participants appreciated the changes that took place within the 3 years of the project implementation. These included the improved level of their knowledge about health, health-conducive behaviors (62–93%) and the physical and social environment of the school (50–92%). Changes were more frequently acknowledged by teachers. About 80% of the participants had a positive attitude to the project, but only 20% assessed their involvement as considerable. About 90% believed that health promotion activities should be continued. According to the project leaders, insufficient support and financial resources, and difficulties in motivating school employees, particularly the nonteaching staff, to undertake health-promotion activities were the major handicaps in the project implementation. Conclusions The project outcomes can be assessed as satisfying. They revealed that it is posssible to initiate health promotion among school staff. This can be effective on condition that participants are motivated, actively engaged in the project and supported by the head teacher and the local community. Necessarily, school leaders should be prepared to promote health among adults and to gain support from school policy decision makers, school administration, trade unions and universities involved in teacher training. Med Pr 2016;67(2):187–200