Przeobrażenia w podejściu do kariery zawodowej przedstawicieli pokoleń współistniejących na rynku pracy

W artykule podjęto tematykę podstawowych zmian w podejściu do kariery zawodowej wybranych przedstawicieli pokoleń Baby Boomers, X, Y i Z, jednocześnie funkcjonujących na współczesnym rynku pracy. Wielopokoleniowość stawia nowe wyzwania zarówno przed organizacjami, doradcami zawodu, jak i pracownikami. W tradycyjnym podejściu do kariery obowiązywał profesjonalny system pracy, w którym wyuczony zawód najczęściej był wykonywany przez całe życie i określał tożsamość danej jednostki. Życie ludzi było raczej uporządkowane, stabilne i przewidywalne według wzorca: edukacja – praca – emerytura. Przejawem przemian współczesnego podejścia do kariery jest odejście od linearnych, ustabilizowanych, przewidywalnych i długoterminowych karier na rzecz rozwoju karier elastycznych, zmiennych, mozaikowych realizowanych w wielu organizacjach, gdzie odpowiedzialność za ich rozwój przeniesiono na pracowników „właścicieli kapitału kariery”.  Na bazie literatury przedmiotu zarówno krajowej, jak i zagranicznej oraz indywidualnych doświadczeń zdobytych w trakcie realizacji prac badawczych i projektowych, autorka prezentuje podstawowe zmiany zachodzące w podejściu do kariery zawodowej wybranych przedstawicieli pokoleń.

The paper tackles the problem of changes in general approach to professional career development among selected representatives of four generations presently active on the labour market, namely: Baby Boomers, X, Y, and Z. The widely multigenerational structure of employment poses new challenges both for organizations, professional job advisers, and employees. In a traditional approach to vocational development, the most important element was the professional labour system where professions – once acquired – were pursued for the rest of one’s vocational career, effectively defining the employee’s identity. Lives of employees were relatively orderly and organized, stable and predictable, following the common pattern of: education – employment - retirement. One of the more ostensive effects of the present transformations in the general approach to professional career is the departure from linear, established, predictable and long-lasting qualities of vocational development towards more flexible, transient and patchwork patterns of professional career, pursued in multiple organizations in line with the present shift of responsibility for career development from an organization to the employee as the ‘proprietor of career capital’. Based on literature studies, both domestic and foreign, as well as personal experience gathered over the course of previous research studies and projects, the author presents an overview of the most fundamental changes and transitions observed in the approach to vocational development among selected representatives of generations presently active on the labour market.