Przegląd Socjologiczny t. 58 z. 2/2009 : Praca zbiorowa

Od Redakcji
Prezentowany zeszyt „Przeglądu Socjologicznego” poświęcony został dziejom socjologii polskiej. Pragniemy przy tej okazji przypomnieć wydarzenie
z roku 1860, a więc sprzed 150 lat, kiedy to wydano dwie książki: we Lwowie:
Myśl ogólną fizyologii powszechnej Józefa Supińskiego oraz w Warszawie Uwagi nad obecnym stanem robotników wiejskich w Królestwie Polskim Ludwika Górskiego. Rok 1860 przyjąć można jako cezurę w dziejach refleksji o społeczeństwie,
datę narodzin w Polsce właściwej socjologii. W obu tych pracach nawiązano do socjologów francuskich - do Augusta Comte`a (Supiński) i do Frédèrica Le Play`a (Górski). Działo się to w 21 lat po opublikowaniu tomu IV Kursu filozofii pozytywnej, gdzie Comte wprowadził nową nazwę do leksykonu
nauk - „socyologia”, jak to się naówczas u nas pisało, w 5 lat po wydaniu Les Ouvriers européens pióra francuskiego socjografia. Daty to stosunkowo wczesne,zważywszy, że rozprzestrzenianie się idei tej nowej nauki na świecie nabrało
tempa przede wszystkim za sprawą Herberta Spencera, którego socjologiczna
twórczość poczęła się dopiero w szóstej dekadzie XIX stulecia. Supiński zaczynał
swą pracę od pytania, o to „gdzież są ludzie w przeszłości całej, którzy by dostrzegli i zrozumieli przyrodzony organizm stowarzyszenia ludzkiego?”, zaś Górski głosił, iż wszelkie opinie o rzeczywistości społecznej wsi „winny być
poparte gruntownym zbadaniem moralnego i materialnego stanu pojedynczych rodzin robotników w różnych okolicach kraju”.